Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας 2024

Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας 2024 με τίτλο:

"Προτεραιότητα η ψυχική υγεία στο χώρο εργασίας"

 

    Η εργασία καλύπτει ένα πολύ μεγάλο μέρος της καθημερινότητας. Οι δραστηριότητες που κάνουμε μέσα σε αυτό, οι ευθύνες και οι καθημερινές πιέσεις των καθηκόντων, οι άνθρωποι με τους οποίους συνδιαλεγόμαστε και συνεργαζόμαστε, οι παροχές που έχουμε από την εργασία, οι άδειες και τα επιδόματα, τα δικαιώματα, ο μισθός, τα ανθρώπινα μας δικαιώματα και η ταυτότητα που φέρουμε.

  Το αν μας καλύπτει εργασιακά αυτό ή όχι. Το αν νιώθουμε ασφαλείς ή όχι. Το αν ευχαριστιόμαστε με τους ανθρώπους που συνεργαζόμαστε ή όχι. Το αν σέβονται όψεις της ταυτότητας μας ή όχι (φυλή, φύλο, σεξ. Προσανατολισμό, τάξη, κοινωνική κατάσταση κτλ).Το αν αυτές οι ώρες που πάμε αρχικά για τον βιοπορισμό μας (και εδώ ενέχει το χρέος όπως όλες οι εργασίες) και για άλλους επιπλέον και την εξασφάλιση παρα πάνω ποιότητα ζωής είναι οκ ή…όχι.

   Στην σημερινή εποχή πολλοί άνθρωποι βιώνουν την επαγγελματική εξουθένωση και είναι ένα από τα βασικά αιτήματα που έρχονται στα γραφεία μας.

   Βέβαια όπως όλα τα φαινόμενα, δεν μπορούμε να δούμε και αυτό μόνο στην ψυχική υγεία του ατόμου ή του χώρου εργασίας ως ατομικό ή μόνο ως κοινωνικό/ πολιτικό κ.ο.κ. Είναι ένα σύνθετο και πολυδιάστατο φαινόμενο που εμπλέκει την ιστορία του/των ατόμου/ων, η πορεία και οι επιλογές τους και το πως εκείνο/α σχετίζονται με ένα επαγγελματικό χώρο, το πως σχετίζεται ο καθένας με τους άλλους, το πως βιώνεται η εργασία αλλά και φυσικά οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνιστώσες που εκείνα φέρουν αλλά και τα συστήματα μέσα στα οποία καλούνται τα άτομα και οι συνθήκες να εργαστούν.

   Η επαγγελματική εξουθένωση έρχεται από πολλά πράγματα: είναι οι μισθοί που δεν μπορούν οι άνθρωποι να ανταπεξέλθουν, τα ωράρια εργασίας, οι άδειες, το είδος εργασίας, η ποιότητα, το εργασιακό προσωπικό και το πως συμπεριφέρεται, η δομή λειτουργίας μιας επιχείρησης και οι συναντήσεις προσωπικού για την διευθέτηση των διάφορων ζητημάτων, οι δομές, οι ιεραρχίες, το αν ένα άτομο βάζει όρια στον εαυτό του και – κατ επέκταση στους άλλους-, το πόσο η εργασία αποτελεί στάδιο επιβίωσης ή επιλογής, οι ώρες που καταναλώνει εις βάρος όλων άλλων διαστάσεων της ζωής του όπως ο προσωπικός χρόνος, οι σχέσεις, η ευχαρίστηση από την εργασία και πολλά άλλα.

   Η υπερεργασία για άλλους είναι ένα κομβικό ζήτημα που εστιάζουν πολύ περισσότερο στην δουλειά, βιώνουν περισσότερη σιγουριά και αίσθηση σημαντικότητας, διαχειρίζονται συναισθηματικές άλλες καταστάσεις και βυθίζονται, ενώ αφήνουν άλλα ζητήματα «πίσω».

   Οι πολιτισμικές και κοινωνικές αντιλήψεις και οι αξίες που διέπουν τον Δυτικό πολιτισμό που ενέχει μία συνεχόμενη ροπή προς την υπερεργασία με ένα θετικό πρόσημο, με μία ανάγκη ο άνθρωπος να μην σταματά ποτέ και όλο "να κάνει κάτι", να εκπαιδεύεται, να εργάζεται και να προσπαθεί να κατακτά και να παράγει όλο και περισσότερο, σε αντίθεση με αυτόν που εργάζεται λιγότερο που θεωρείται περισσότερο "οκνηρός ή στάσιμος".

   Η ψυχική υγεία στο χώρο εργασίας είναι και ένα βαθύτατα σχεσιακό κομμάτι που εμπλέκεται πολύ στην επαγγελματική εξουθένωση. Είναι οι συνθήκες εργασίας που παρέχονται αρχικά μέσα από τους θεσμούς και το νομικό πλαίσιο και τηρούνται – ή δεν – από το πλαίσιο εργασίας Είναι ο σεβασμός στον εαυτό μας ως εργαζόμενοι, το πόσο σεβασμό παίρνουμε από την εργοδοσία, η διάθεση συνεργασίας και διάθεση ομαδικότητας, η επικοινωνία, η εργασία και τα καθήκοντα, το πόσο νιώθουμε ότι η εργασία μας αμείβει όχι μόνο για να επιβιώνουμε αλλά και να μας δίνεται η δυνατότητα να μπορούμε να ζούμε αλλά μέσα σε αυτά και οι παροχές που λαμβάνουμε και σε υλικό αλλά και ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο.

    Είναι μία πολύ σημαντική εστίαση να φέρουμε την ψυχική υγεία στην καθημερινότητα του ατόμου και στην εργασιακή του κατάσταση, διότι η συνολική του ζωή και το πως βιώνει την ζωή του επηρεάζεται καθοριστικά από το που εργάζεται, με ποιους, την εργασία που κάνει και τι ενέργεια δίνει σε αυτή και τι καθήκοντα χρειάζεται αλλά και οι παροχές που λαμβάνει αν νιώθει ότι είναι επαρκείς ή όχι. Η κουλτούρα του εργασιακού πλαισίου και οι αντιλήψεις, οι νόμοι του κράτους για την εργασία, τις ώρες, τις συνθήκες κ.ο.κ. Ο σεβασμός της εργοδοσίας στους εργαζόμενους και τούμπαλιν. Η διάθεση συνεργασίας και συνύπαρξης. Η επικοινωνία.  Η ασφάλεια που νιώθει ο εργαζόμενος τόσο σωματικά όσο και πνευματικά και ψυχικά.

   Σε παγκόσμιο επίπεδο οι άνθρωποι πλέον είναι πολύ κουρασμένοι και ένας βασικός και καθοριστικός παράγοντας είναι η εργασία που μετατρέπεται σε υπερεργασία και εκμετάλλευση και πολλοί θα βιώσουν επαγγελματική εξουθένωση. Πλέον μεγάλος αριθμός ατόμων εργάζεται πολύ περισσότερο με αποτέλεσμα να τους αφήνει ‘ατάιστους’ και αφρόντιστους ψυχικά και συναισθηματικά σε άλλες πλευρές της ζωής μας είτε στην προσωπική ζωή, στις σχέσεις, δραστηριότητες και ενδιαφέρονται, ελεύθερος χρόνος, βασικές λειτουργίες όπως η διατροφή, ύπνος, η υγεία.

   Στην Ελλάδα τα πράγματα σε ένα ευρύ επίπεδο δεν συμβάλλουν στην ψυχική υγεία του ατόμου. Είτε γιατί οι παροχές από την εργασία είναι τόσες ώστε μεγάλος μέρος του πληθυσμού να επιβιώνει και το κόστος διαβίωσης μεγάλο, είτε γιατί πολλοί υπερεργάζονται – είτε εξαιτίας του προηγουμένου ως διαδικασία επιβίωσης είτε για άλλους λόγους για να διαχειριστούν άλλα ζητήματα συναισθηματικής φύσης. Στην εργασία πρόσφατα πέρασε η εξαήμερη εργασία και σε αρκετούς κλάδους ζητείται οι άνθρωποι να αφιερώνουν ένα δυσανάλογο χρόνο για την εργασία. Οι χαμηλοί μισθοί και το υψηλό κόστος διαβίωσης που αναγκάζει αρκετούς να κάνουν πολύ περισσότερες εργασίες. Οι συνθήκες σε εργασιακά πλαίσια λόγω πολλών πραγμάτων- μέσα σε αυτά και οι αυξημένες και δυσανάλογες εργασιακές συνθήκες- ωθούν σε εντάσεις μεταξύ του προσωπικού και κακές συνθήκες συνεργασίας και επικοινωνίας. Ακόμη και το πέρασμα στην ψηφιακή εποχή και την εξ αποστάσεως εργασίας αν και φέρνει σε πολλούς αρκετά καλά, σε πολλούς άλλους φέρνει συναισθήματα μοναξιάς, η μείωση της αίσθησης της κοινότητας και του συλλογικού ανήκειν, αποξένωσης και άλλες προκλήσεις.

   Και είναι ακόμη περισσότερα ακόμη τα ζητήματα που καθίσταται πολύ αναγκαίο να μιλήσουμε τόσο σε ένα ατομικό επίπεδο για το ζήτημα της εργασίας αλλά και κυρίως- σε ένα κοινωνικό- πολιτικό – θεσμικό επίπεδο για το πως μπορεί να προτεραιοποιηθεί και φροντιστεί η ψυχική κατάσταση των εργαζομένων ώστε να μην ωθούνται στην εξάντληση και εν τέλει, παραμέληση άλλων πλευρών της ζωής τους.

    Η ψυχική υγεία είναι πολύπλοκο και πολυσύνθετο ζήτημα στον χώρο εργασίας και γενικότερα στην εργασία. Αλλά όλα ξεκινάνε με έναν ατομικό αναστοχασμό στη/στο καθεμία/καθένα μας που παρατηρούμε στην ζωή μας και εντοπίζουμε και πολύ περισσότερο εκεί έξω:

Τι θα αύξανε σε εσάς την φροντίδα και μέριμνα της ψυχική σας υγείας αναφορικά με τις συνθήκες στην εργασία σας που βρίσκεστε;

 

Από: Χριστίνα Πανταζή